Trong những năm gần đây, tội phạm mua bán người đang có chiều hướng phức tạp, đặc biệt là nạn mua bán phụ nữ và trẻ em đang là một hiện tượng nhức nhối ở nước ta hiện nay. Vấn nạn này không chỉ xâm hại đến quyền con người, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, tinh thần, tính mạng của nạn nhân mà còn tác động xấu đến đạo đức, giống nòi, lối sống, thuần phong mỹ tục, ảnh hưởng trực tiếp đến tình hình an ninh, trật tự của đất nước.
Trung bình mỗi năm, các lực lượng chức năng phát hiện khoảng 400 vụ mua bán người, số nạn nhân lên đến hàng trăm người. Trong đó, số vụ án mua bán người ra nước ngoài chiếm khoảng 80%. Đối tượng phạm tội chủ yếu là người có tiền án, tiền sự về mua bán người, cấu kết với các đối tượng ở vùng sâu, vùng xa, biên giới tạo thành đường dây khép kín để lôi kéo, lừa gạt đưa nạn nhân ra nước ngoài bán.
Thủ đoạn của bọn tội phạm cũng ngày càng tinh vi và phức tạp. Chúng thường lợi dụng sự khó khăn về kinh tế, sự nhẹ dạ cả tin, mất cảnh giác hoặc tục lệ cưới hỏi của đồng bào dân tộc thiểu số để lừa bán phụ nữ.
Thời gian tới, dự báo tình hình tội phạm mua bán người vẫn diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều nguyên nhân phát sinh như: Lợi dụng tình trạng đưa người di cư trái phép, thiếu lao động phổ thông, mất cân bằng giới tính; lợi dụng công nghệ thông tin tuyển dụng lao động xuất khẩu trái phép; thiếu việc làm, đói nghèo;... dẫn tới sự gia tăng tội phạm mua bán người. Bên cạnh đó, sự nhẹ dạ, cả tin của người dân, trong đó phần lớn là phụ nữ, trẻ em là cơ sở chính để bọn tội phạm mua bán người lợi dụng.
Thực hiện Chương trình hành động phòng, chống tội phạm mua bán người của Chính phủ, Cục Trẻ em được sự hỗ trợ của Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) đã xây dựng Đường dây nóng về phòng, chống mua bán người – số điện thoại 111.
Để tăng cường và nâng cao hiệu quả hoạt động của Đường dây nóng về phòng, chống mua bán người giai đoạn 2016-2020, Cục Trẻ em phối hợp với Cục Cảnh sát hình sự - Bộ Công An và Cục Phòng chống tội phạm ma túy- Bộ Tư lệnh Bộ đội biên phòng, Bộ Quốc phòng, Ban Chính sách – Pháp luật, Trung ương Hội LHPNVN xây dựng kế hoạch phối hợp liên ngành trong hoạt động của Đường dây nóng 111.
Theo số liệu từ Trung tâm Tư vấn dịch vụ truyền thông (Cục Trẻ em, Bộ LĐTBXH), năm 2021, đường dây nóng tư vấn và hỗ trợ nạn nhân mua bán người 111 đã tiếp nhận 3.808 cuộc gọi, tăng 982 cuộc so với năm 2020. Trong đó, có 3.342 cuộc gọi cung cấp thông tin chung về hoạt động của đường dây nóng và phòng chống mua bán người, 431 cuộc gọi tư vấn về tâm lý, chính sách, các dịch vụ và hỗ trợ nạn nhân, 35 ca chuyển tuyến giải cứu và hỗ trợ nạn nhân.
Đối tượng gọi đến Tổng đài phần lớn là người dân (85%), thứ hai là người thân, bạn bè của nạn nhân bị mua bán (9,8%). Các cán bộ địa phương, cơ quan báo chí trao đổi những thông tin liên quan đến phòng chống mua bán người (3,9%). Có 1,2% người gọi tới Tổng đài là nạn nhân của mua bán người.
Nhóm từ 26-40 tuổi có số cuộc gọi đến cao nhất, chiếm 55% trên tổng cuộc gọi đến; nhóm thứ hai là nhóm người trên 40 tuổi, chiếm 23 %; thứ ba là nhóm tuổi từ 19-25 tuổi chiếm 8,4%; nhóm trẻ em từ 15-18 tuổi chiếm 5,2%; trẻ em từ 11-14 tuổi, chiếm 4,6%; và nhóm trẻ từ 0-10 tuổi chiếm 3,8%.
Tỷ lệ nam giới gọi đến cao hơn nữ (nam chiếm 62,1%, nữ chiếm 37,9%), sự chệnh lệch giữa nam và nữ không khác biệt nhiều so với cùng kỳ năm 2020 (60,3% nam và 39,7% nữ).
Số lượng cuộc gọi nhiều nhất đến từ khu vực đồng bằng sông Hồng, chiếm tỉ lệ 32,2% trong tổng số cuộc gọi đến đường dây nóng; các tỉnh Đông Nam bộ chiếm 15,6%; các tỉnh vùng Đông Bắc với 13,6%; vùng Tây Bắc với 10,3%; đồng bằng sông Cửu Long với 8,6%; khu vực Nam Trung bộ 8,3%; các tỉnh khu vực Tây Nguyên với 6,5%; các tỉnh Bắc Trung bộ có số cuộc gọi tới đường dây nóng ít nhất chiếm 4,9%.
Năm 2021, Đường dây nóng tiếp nhận 431 cuộc gọi tư vấn liên quan đến vấn đề phòng chống mua bán người chiếm 11,3% trong tổng cuộc gọi đến. Trong đó, nội dung tư vấn chủ yếu là: tư vấn về phòng chống mua bán người, tìm kiếm người mất tích, hỗ trợ tài chính cho đối tượng là nạn nhân của mua bán người, hỗ trợ tư vấn tìm kiếm nơi tạm lánh, hỗ trợ y tế, pháp lý, tư vấn tâm lý cho nạn nhân và gia đình của nạn nhân…
Số lượng cuộc gọi chuyển tuyến năm 2021 là 35 trường hợp với 45 nạn nhân trong đó có 10 nạn nhân là nam (chiếm 22,2%), 35 nạn nhân là nữ (chiếm 77,8%); 42 nạn nhân là người dân tộc Kinh (chiếm 93,3%), 03 nạn nhân là người dân tộc thiểu số (chiếm 6,7%).
Kết quả hỗ trợ: Có 08 trường hợp nạn nhân được giải cứu an toàn, 20 nạn nhân bị mua bán được hỗ trợ về tâm lý, 10 nạn nhân được hỗ trợ pháp lý; 6 nạn nhân được hỗ trợ về giáo dục, đào tạo nghề…
Nhằm nâng cao hiệu quả công tác phối hợp liên ngành trong việc phòng, chống mua bán người thông qua Đường dây nóng 111, thời gian tới cần tăng cường các hoạt động truyền thông về Tổng đài 111 ở khu vực biên giới để cán bộ, nhân dân, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em biết và được tư vấn, trợ giúp của Tổng đài; Mở rộng hoạt động Tổng đài điện thoại quốc gia bảo vệ trẻ em; Tăng cường kết nối giữa cơ quan nhà nước và các tổ chức phi chính phủ trong công tác phòng, chống mua bán người.
Bên cạnh đó cũng cần tăng cường hợp tác quốc tế, chú trọng trao đổi thông tin để đấu tranh với tội phạm mua bán người, giải cứu và hồi hương nạn nhân bị mua bán. Để công tác xác minh, xác định và tiếp nhận nạn nhân được nhanh chóng và hiệu quả, cần xây dựng, thống nhất với các nước có nhiều nạn nhân bị mua bán về tiêu chí xác định nạn nhân, cơ chế phối hợp trong việc trao đổi thông tin, hồi hương nạn nhân.
Nguồn: pctnxh.molisa.gov.vn
