Xây dựng hệ thống Bảo hiểm xã hội (BHXH) hiện đại, minh bạch, tin cậy và hiệu quả

Ban biên tập | 16 January 2018

Đó là yêu cầu đặt ra đối với ngành BHXH trong năm 2018 và các năm tiếp theo của Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ tại buổi làm việc với BHXH Việt Nam sáng 04/01/2018. Cùng tham gia đoàn công tác của Phó Thủ tướng còn có đại diện Văn phòng Chính phủ, lãnh đạo một số Bộ, Ngành ở Trung ương. Tiếp và làm việc với đoàn công tác có Thứ trưởng, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thị Minh; các Phó Tổng Giám đốc: Nguyễn Đình Khương, Phạm Lương Sơn, Trần Đình Liệu, Đào Việt Ánh; lãnh đạo các đơn vị trực thuộc BHXH Việt Nam.

Dấu ấn quan trọng trong cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin

Tại buổi làm việc, thay mặt lãnh đạo BHXH Việt Nam, Phó Tổng Giám đốc Phạm Lương Sơn đã báo cáo với Phó Thủ tướng về kết quả công tác năm 2017 và phương hướng nhiệm vụ năm 2018. Theo đó, năm 2017, với sự quyết tâm, nỗ lực của cả hệ thống chính trị, sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, kinh tế Việt Nam tiếp tục phát triển mạnh mẽ. Mặc dù tình hình thiên tai, bão lũ diễn biến phức tạp ở nhiều vùng trên cả nước ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp và đời sống của người dân, cả nước vẫn hoàn thành toàn diện các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội năm 2017, trong đó tăng trưởng GDP đạt 6,81%, mức cao nhất trong gần 10 năm qua.

Cùng với các Bộ, ngành trong cả nước, BHXH Việt Nam đã chủ động, tập trung mọi nguồn lực, bám sát chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Hội đồng quản lý; phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành và cấp ủy, chính quyền địa phương triển khai nhiều giải pháp để thực hiện tốt các nhiệm vụ được giao trong tổ chức thực hiện chế độ, chính sách BHXH, BHYT, BH thất nghiệp.

Điểm nổi bật trong năm 2017 của ngành BHXH là đẩy mạnh cải cách hành chính, ứng dụng CNTT trong hoạt động nghiệp vụ, cụ thể: hoàn thiện các phần mềm quản lý nghiệp vụ thu, cấp sổ BHXH, thẻ BHYT; xây dựng cơ sở dữ liệu tập trung, cấp mã số định danh quản lý người tham gia BHXH, BHYT trên cơ sở dữ liệu hộ gia đình; khai trương và vận hành Trung tâm Điều hành hệ thống công nghệ thông tin, Trung tâm dịch vụ khách hàng, phục vụ tư vấn, giải đáp cho người dân, người lao động các vấn đề liên quan đến BHXH, BHYT, BH thất nghiệp; triển khai công tác thanh tra chuyên ngành đối với các đơn vị nợ đọng BHXH, truy thu về quỹ hàng trăm tỷ đồng; giảm nợ đọng BHXH từ mức 3,7% cuối năm 2016 xuống dưới 3% so với kế hoạch thu BHXH được giao; từng bước kiểm soát được mức chi phí khám chữa bệnh (KCB) BHYT bất hợp lý..., góp phần ổn định an sinh xã hội và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Kết thúc năm 2017, BHXH Việt Nam đã hoàn thành và vượt chỉ tiêu kế hoạch của Chính phủ giao; tỷ lệ nợ đọng BHXH ở mức thấp nhất từ trước tới nay. So với kế hoạch được giao, số người tham gia BHXH đạt khoảng 13,9 triệu người, bằng 100,8%; số người tham gia BHYT đạt khoảng 79,9 triệu người, bằng 102,1%; tổng số thu BHXH, BHYT, BH thất nghiệp toàn Ngành đạt khoảng 291.321 tỷ đồng, bằng 101,6%. Tổng số nợ BHXH dưới 3% so với kế hoạch thu BHXH được giao, giảm 0,8% so với năm 2016.

Năm 2017, toàn Ngành đã giải quyết kịp thời, đúng quy định cho 142.000 người hưởng BHXH hàng tháng; 717.000 lượt người hưởng trợ cấp 1 lần; 9,1 triệu lượt người hưởng chế độ ốm đau, thai sản, dưỡng sức phục hồi sức khỏe; 620.000 người hưởng chế độ BHTN; hỗ trợ học nghề 32.000 người; KCB BHYT 165 triệu lượt người. Tổng số chi toàn Ngành là 270.236 tỷ đồng. Trong đó, chi BHXH từ nguồn Ngân sách 44.875 tỷ đồng, chi BHXH từ Quỹ BHXH 132.140 tỷ đồng; chi Quỹ BH thất nghiệp 8.721 tỷ đồng và chi KCB BHYT dự kiến 84.500 tỷ đồng.

Số người được cấp sổ BHXH là 13,8 triệu người (bao gồm cả sổ BHXH do BHXH Bộ Quốc phòng quản lý), đạt 99,3% số người tham gia BHXH; Số lượng sổ BHXH bàn giao cho người lao động là 9,75 triệu sổ, đạt 70,9% so với số sổ BHXH phải trả.

Trong năm qua, BHXH Việt Nam đã tích cực phối hợp với các Bộ, ngành trong việc tham gia xây dựng, hoàn thiện hệ thống chính sách pháp luật về BHXH, BHYT, BH thất nghiệp; tập trung nghiên cứu, hoàn thiện, sửa đổi, bổ sung các quy trình nghiệp vụ của Ngành như: Quy trình thu, cấp sổ BHXH, thẻ BHYT; quy trình giao dịch điện tử; quy định quản lý, khai thác thông tin trên Hệ thống Thông tin giám định BHYT...

Về công tác giám định, kiểm soát chi phí KCB BHYT, BHXH Việt Nam đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Y tế trong việc triển khai Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT; ban hành danh mục thuốc, dịch vụ kỹ thuật thuộc gói dịch vụ y tế cơ bản do Quỹ BHYT chi trả, quy định mức tối đa khung giá dịch vụ KCB không thuộc phạm vi thanh toán của Quỹ BHYT trong các cơ sở KCB của Nhà nước và hướng dẫn áp dụng giá, thanh toán chi phí KCB trong một số trường hợp...; sửa đổi quy trình phương pháp giám định BHYT dựa trên sự hỗ trợ của công nghệ thông tin nhằm nâng cao trình độ chuyên môn của đội ngũ giám định viên và tăng hiệu quả của công tác giám định BHYT tại cơ sở KCB; sửa đổi, bổ sung chuẩn dữ liệu KCB BHYT; hướng dẫn giải quyết một số vướng mắc trong kết nối liên thông dữ liệu các cơ sở KCB qua hệ thống thông tin giám định BHYT...

Trong năm 2017, BHXH Việt Nam tiếp tục hoàn thiện Hệ thống thông tin Giám định BHYT, giám sát chi phí KCB BHYT phát hiện kịp thời các gia tăng bất thường chi phí KCB BHYT trên toàn quốc. Tiếp tục hoàn thiện thực hiện việc giám định điện tử hồ sơ đề nghị thanh toán tại tất cả các cơ sở KCB BHYT; đồng thời vẫn duy trì thực hiện giám định trực tiếp tại cơ sở y tế.

Hệ thống thông tin giám định BHYT thường xuyên cập nhật, phát triển các quy tắc giám định, minh bạch các thông tin để ngăn ngừa trục lợi, phân tích tình hình chi KCB để các cơ sở y tế chủ động kiểm soát, điều chỉnh chi hợp lý, qua đó giảm chi hàng ngàn tỷ đồng, góp phần đảm bảo sử dụng hiệu quả quỹ BHYT, đảm bảo quyền lợi chính đáng của người KCB BHYT.

Phát huy vai trò quản lý dược và vật tư y tế

Cũng trong năm 2017, thực hiện Nghị quyết số 59/NQ-CP ngày 07/07/2016 của Chính phủ giao BHXH Việt Nam tổ chức thí điểm đấu thầu tập trung quốc gia đối với một số thuốc sử dụng trong lĩnh vực BHYT, sau khi có ý kiến thống nhất của Bộ Y tế về danh mục thuốc đấu thầu tập trung quốc gia, trên cơ sở nhu cầu sử dụng thuốc của các cơ sở KCB, trong quý IV/2017, BHXH Việt Nam đã phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu, tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà thầu cung cấp thuốc năm 2018 đối với 5 hoạt chất với tổng giá trị trên 1.000 tỷ đồng. Qua việc đấu thầu thuốc, vai trò quản lý dược, vật tư y tế của cơ quan BHXH tiếp tục được phát huy, tăng cường minh bạch và có tác động tích cực đến kết quả lựa chọn nhà thầu (giá thuốc, lựa chọn thuốc), góp phần loại bỏ, khắc phục bất hợp lý trong kế hoạch đấu thầu trước đây; phát hiện và loại bỏ thuốc có hàm lượng không thông dụng, có giá cao bất thường, giá kế hoạch chênh lệch giữa các nhóm thuốc, giữa các loại, hàm lượng...

Năm 2017, BHXH Việt Nam đã tiếp tục rà soát, đơn giản hóa thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền, đưa số thủ tục hành chính của Ngành từ 32 xuống còn 28 thủ tục và giảm thời gian thực hiện thủ tục hành chính về BHXH của các doanh nghiệp. Theo đánh giá của Ngân hàng thế giới (WB) tại Báo cáo môi trường kinh doanh toàn cầu năm 2018 (công bố tháng 10/2017), mức độ thuận lợi về môi trường kinh doanh của Việt Nam xếp thứ 68/190 quốc gia và vùng lãnh thổ (tăng 14 bậc so với Báo cáo 2016). Trong đó, chỉ số nộp thuế, BHXH xếp thứ 86/190 (tăng 81 bậc so với Báo cáo 2016). Trong khu vực Asean, Việt Nam đứng thứ 4, sau Singapore, Thái Lan và Malaysia.

Công tác ứng dụng CNTT vào các hoạt động quản lý, nghiệp vụ của Ngành năm 2017 được đặc biệt quan tâm, BHXH Việt Nam đã xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu tập trung toàn Ngành trên cơ sở dữ liệu hộ gia đình, dữ liệu quản lý thu, cấp sổ BHXH, thẻ BHYT của BHXH các tỉnh, thành phố; xây dựng Hệ thống cấp số định danh quản lý người tham gia BHXH, BHYT, BHTN thống nhất trên phạm vi toàn quốc.

Nhiều hoạt động phục vụ định hướng hiện đại hóa ngành BHXH được BHXH Việt Nam triển khai quyết liệt và có hiệu quả như: Hệ thống thông tin giám định BHYT; Hệ thống lưu trữ hồ sơ điện tử ngành BHXH để số hóa tài liệu lưu trữ của Ngành; Phần mềm giao dịch điện tử trên tất cả các lĩnh vực thu, cấp sổ BHXH, thẻ BHYT, giải quyết chế độ BHXH, BHTN; Hệ thống một cửa điện tử tập trung trên cơ sở phần mềm “Tiếp nhận và quản lý hồ sơ”; Cổng Thông tin điện tử BHXH Việt Nam (phiên bản nâng cấp) là điểm truy cập duy nhất của BHXH Việt Nam trên môi trường Internet cung cấp đầy đủ thông tin hoạt động, chủ trương, chính sách pháp luật về BHXH, BHYT, tiếp nhận các yêu cầu giao dịch điện tử, khai thác thông tin, dữ liệu về BHXH, BHYT của tổ chức, cá nhân. Đến nay, BHXH Việt Nam đã cung cấp được 14 dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, mức độ 4; tổng số đơn vị đăng ký giao dịch điện tử lên tới trên 236 nghìn đơn vị; số hồ sơ thực hiện giao dịch điện tử khoảng 2,4 triệu hồ sơ trên tổng số 6,64 triệu hồ sơ giao dịch (tỷ lệ là 36%).

Đặc biệt, trong năm 2017, BHXH Việt Nam đã khai trương và vận hành Trung tâm Điều hành hệ thống công nghệ thông tin và Trung tâm dịch vụ khách hàng phục vụ tư vấn, giải đáp cho người dân, người lao động các vấn đề liên quan đến BHXH, BHYT, BH thất nghiệp; triển khai Hệ thống thông tin quản lý văn bản và điều hành, hệ thống hội nghị truyền hình theo mô hình kiến trúc Chính phủ điện tử.

Trên cơ sở những kết quả đạt được, tại “Báo cáo chỉ số sẵn sàng cho phát triển và ứng dụng CNTT và truyền thông Việt Nam năm 2017”, Bộ Thông tin, Truyền thông đã đánh giá BHXH Việt Nam là cơ quan triển khai hiệu quả các dịch vụ công trực tuyến và được xếp hạng 2 trong Bảng xếp hạng chung khối các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ có dịch vụ công.

Chú trọng công tác thanh tra chuyên ngành

Trong năm 2017, BHXH Việt Nam tiếp tục phối hợp với Thanh tra Chính phủ hoàn thiện các quy định về thực hiện thanh tra chuyên ngành. Qua thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp tại nhiều đơn vị, doanh nghiệp, đã phát hiện hàng ngàn lao động thuộc đối tượng phải tham gia BHXH, BH thất nghiệp, BHYT nhưng chưa tham gia hoặc đóng thiếu thời gian, truy thu nhiều tỷ đồng về quỹ.

Công tác đầu tư quỹ đã được triển khai theo đúng quy định của Chính phủ, chuyển dịch theo hướng an toàn (tăng dần tỷ lệ đầu tư trái phiếu Chính phủ, giảm dần tỷ lệ tiền gửi tại các Ngân hàng thương mại nhà nước), được kiểm toán Nhà nước và các cơ quan quản lý Nhà nước đánh giá và ghi nhận việc đầu tư từ các quỹ bảo hiểm là an toàn, hiệu quả và có tăng trưởng.

Công tác truyền thông của Ngành tiếp tục được đổi mới theo hướng chuyên nghiệp, hiệu quả. Qua đó tạo được sự chuyển biến rõ nét từ nhận thức đến hành động của cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương các cấp, thu hút được sự quan tâm của nhiều tầng lớp xã hội và làm cho xã hội nhận thức đầy đủ hơn về vai trò, vị trí, ý nghĩa của việc tham gia BHXH, BHYT đối với phát triển và ổn định chính trị - xã hội; đồng thời, khẳng định quan điểm đúng đắn của Đảng, Nhà nước về chính sách an sinh xã hội, góp phần tăng niềm tin, sự phấn khởi đối với sự lãnh đạo của Đảng, thu hút được các tầng lớp nhân dân, người lao động tự nguyện, tự giác tham gia BHXH, BHYT.

Các nhiệm vụ, công tác khác của Ngành luôn được đẩy mạnh, bám sát các mục tiêu, nhiệm vụ, kế hoạch, công tác của BHXH Việt Nam và các chỉ đạo của Chính phủ.

Tại buổi làm việc, đại diện lãnh đạo các Bộ: Tài chính, Y tế, LĐTB&XH đã có những đánh giá tích cực trong công tác thu, chi, quản lý, đầu tư quỹ BHXH, BHYT, quản lý KCB BHYT, phát triển mở rộng diện bao phủ BHXH, BHYT. Đồng thời, đại điện các Bộ, ngành cũng khẳng định sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với BHXH Việt Nam trong việc hoàn thiện chính sách, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình tổ chức thực hiện chế độ, chính sách BHXH, BHYT, BH thất nghiệp trong thời gian tới nhằm đảm bảo quyền lợi của người dân, người lao động và doanh nghiệp.

Phát biểu tại buổi làm việc, Thứ trưởng, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam trân trọng cảm ơn sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo của Chính phủ, sự phối hợp của các Bộ, ngành, tổ chức chính trị - xã hội đối với ngành BHXH trong thời gian qua. Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam nhấn mạnh, trong năm 2017, BHXH Việt Nam đã bám sát các giải pháp chỉ đạo điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, vượt qua những khó khăn thách thức, hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao; chủ động, tích cực phối hợp với các Cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương trong triển khai thực hiện các Luật BHXH, Luật BHYT, Luật An toàn vệ sinh lao động; phối hợp với các Bộ, ngành liên quan hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật về BHXH, BHYT, triển khai thực hiện nhiều giải pháp phát triển đối tượng, giảm nợ đọng BHXH, BHYT; đạt và vượt chỉ tiêu bao phủ BHYT; thực hiện tốt việc giải quyết các chế độ BHXH, BHYT cho người tham gia; quản lý và sử dụng quỹ BHXH, BHYT theo đúng quy định của pháp luật; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng CNTT trong quản lý; đổi mới phương thức hoạt động theo hướng phục vụ chi trả nhanh chóng, kịp thời, bảo đảm quyền lợi người tham gia bảo hiểm; thực hiện minh bạch, công khai và tăng cường quản lý các hoạt động KCB để hạn chế, ngăn chặn tình trạng trục lợi BHYT; kiện toàn tổ chức bộ máy BHXH các cấp; nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong toàn Ngành; mở rộng hợp tác quốc tế, từng bước hiện đại hoá hệ thống quản lý BHXH, BHYT.

Để thực hiện hiệu quả chính sách BHXH, BHYT, BH thất nghiệp, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của Chính phủ và nhân dân, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam kiến nghị Chính phủ: Giao chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH; giao kế hoạch sử dụng kinh phí KCB BHYT đến từng địa phương; chỉ đạo các bộ, ngành liên quan đề xuất trình Chính phủ phương án xử lý tiền nợ BHXH, BHTN, BHYT tồn đọng kéo dài (không còn khả năng trả nợ) của các doanh nghiệp không còn hoạt động, giải thể, phá sản hoặc có chủ bỏ trốn, mất tích để đảm bảo quyền lợi cho người lao động; giao Bộ Y tế phối hợp với BHXH Việt Nam tổ chức đầu thầu tập trung đối với một số vật tư y tế có tỷ trọng sử dụng lớn và nhiều mức giá; chỉ đạo UBND các tỉnh, thành phố tăng cường phối hợp với cơ quan BHXH trong triển khai tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật BHXH, BHYT, BHTN tại các địa phương.

Tập trung phát triển, mở rộng diện bao phủ BHXH, BHYT

Đánh giá cao kết quả đạt được trong thực hiện nhiệm vụ công tác năm 2017 của Ngành BHXH, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ nhấn mạnh, ngành BHXH đã có đóng góp tích cực cho việc bảo đảm An sinh xã hội, góp phần quan trọng vào những kết quả phát triển kinh tế, xã hội của cả nước trong năm vừa qua. Trong đó phải kể đến những kết quả về phát triển mở rộng diện bao phủ; số đối tượng tham gia BHXH có bước tăng trưởng tích cực, đạt bước tiến dài sau 10 năm thực hiện Luật BHXH; diện bao phủ BHYT vượt chỉ tiêu so với Chính phủ giao và đang có đà tăng trưởng tốt qua các năm; ứng dụng CNTT trong năm 2017 là một ấn tượng nổi bật của Ngành BHXH, hiệu quả được thấy rõ qua giám định BHYT, số thủ tục hành chính, số giờ giao dịch được cắt giảm; quyền lợi BHXH, BHYT, BH thất nghiệp của người dân được bảo đảm nhanh chóng, kịp thời; công tác quản lý của cơ quan BHXH ngày một hiện đại, công khai, minh bạch, phát hiện và ngăn ngừa nhiều hành vi trục lợi BHXH, BHYT.

Với vai trò Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về cải cách chính sách tiền lương, BHXH và ưu đãi người có công, Phó Thủ tướng đánh giáo cao sự tham gia, tinh thần trách nhiệm của BHXH Việt Nam. Phó Thủ tướng nhấn mạnh, báo cáo của BHXH Việt Nam rất chi tiết, công phu, cung cấp cho Ban Chỉ đạo nhiều thông tin hữu ích, sát với thực tiễn công tác tổ chức thực hiện chính sách an sinh xã hội, trụ cột là BHXH, BHYT.

Đối với nhiệm vụ công tác năm 2018, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ chỉ đạo, trong năm 2018, BHXH Việt Nam cần đẩy mạnh hơn nữa việc thực hiện, đạt các mục tiêu trong Nghị quyết 21-NQ/TW của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng với công tác BHXH, BHYT; Quyết định số 1167/QĐ-TTg về việc điều chỉnh giao chỉ tiêu thực hiện BHYT giai đoạn 2016-2020; chú trọng phát triển mở rộng diện bao phủ BHXH, BHYT, nhất là với BHXH. Bảo đảm hoàn thành, vượt các chỉ tiêu thu, chi; ngăn ngừa, xử lý mạnh hơn các hành vi trốn đóng, nợ đọng, trục lợi BHXH, BHYT. Phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành, cấp ủy chính quyền tại các địa phương, trên cơ sở đó thống nhất giải quyết các tồn tại, hạn chế, vướng mắc trong quá trình tổ chức thực hiện BHXH, BHYT; bám sát nguyên tắc của BHXH, BHYT, có đóng - có hưởng, có tính chia sẻ cộng đồng. Thực hiện hiệu quả hơn công tác thanh tra chuyên ngành, công tác đấu thầu thuốc BHYT… Công tác truyền thông cũng cần được chú trọng đẩy mạnh hơn nữa; giúp người dân, cộng đồng xã hội hiểu, đồng thuận, từ đó tích cực tham gia và thực hiện. Công khai trên các phương tiện truyền thông danh sách các đơn vị, cá nhân có hành vi trục lợi BHXH, BHYT để dư luận xã hội lên án mạnh mẽ.

Phó Thủ tướng đề nghị các Bộ, ngành có liên quan khẩn trương rà soát, hoàn thiện các văn bản quy phạm, pháp luật về BHXH, BHYT, giải quyết triệt để các vướng mắc phát sinh trong thực tiễn, tạo sự đồng bộ, thống nhất trong quá trình triển khai thực hiện, cùng ngành BHXH xây dựng hệ thống BHXH hiện đại, minh bạch, tin cậy và hiệu quả.

Nhân dịp này, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ cùng lãnh đạo các Bộ, ngành đã đến thăm và nghe giới thiệu về hoạt động của Trung tâm Điều hành ứng dụng CNTT, Trung tâm Dịch vụ khách hàng và Hệ thống Thông tin giám định BHYT của BHXH Việt Nam./.

Nguồn: baohiemxahoi.gov.vn